(मुंबई)
शिक्षण क्षेत्रात एक महत्त्वपूर्ण आणि दूरगामी निर्णय घेत मुंबई विद्यापीठाने विद्यार्थ्यांसाठी एकाच वेळी दोन पदव्या मिळवण्याची संधी उपलब्ध करून दिली आहे. या निर्णयामुळे शिक्षणाची प्रक्रिया अधिक लवचिक आणि विद्यार्थ्यांच्या गरजांनुसार अनुकूल ठरणार आहे. विशेषतः नोकरी करत शिक्षण घेणाऱ्या किंवा वेळेच्या अभावामुळे एकाच वेळी एकच अभ्यासक्रम करता येणाऱ्या विद्यार्थ्यांसाठी ही योजना मोठ्या संधीचं दार उघडणारी ठरेल. त्यामुळे शिक्षणापासून कोणीही वंचित राहणार नाही, असा उद्देश यामागे आहे.
या उपक्रमाबाबत माहिती देताना विद्यापीठाचे संचालक डॉ. शिवाजी सरगर यांनी सांगितले की, “आजच्या धावपळीच्या जीवनात प्रत्येक विद्यार्थ्याला आपल्या गरजेनुसार शिक्षण घेता यावं, हीच संकल्पना या निर्णयामागे आहे. ही योजना विद्यार्थ्यांच्या शैक्षणिक प्रगतीसाठी एक मैलाचा दगड ठरेल.” या योजनेअंतर्गत १२ वी नंतर किंवा पदवीनंतर एकूण २८ अभ्यासक्रमांमध्ये प्रवेश घेता येणार असून, यामध्ये विविध पदवी आणि पदव्युत्तर अभ्यासक्रमांचा समावेश आहे. विद्यार्थी त्यांच्या आवडीनुसार आणि भविष्यातील करिअरच्या गरजेनुसार अभ्यासक्रम निवडू शकतील.
एकाच वेळी दोन पदव्या मिळवताना काही ठरावीक नियमांचे पालन करणे आवश्यक असेल. पहिल्या अभ्यासक्रमासाठी विद्यार्थ्यांना किमान ७५ टक्के उपस्थिती अनिवार्य असेल, तर दुसऱ्या अभ्यासक्रमासाठी उपस्थितीची कोणतीही सक्ती नसेल. यामुळे विद्यार्थ्यांना योग्य वेळापत्रक ठरवून दोन्ही अभ्यासक्रम यशस्वीरीत्या पूर्ण करता येतील. यासोबतच विद्यार्थ्यांच्या सोयीसाठी ऑनलाइन शिक्षणाची सुविधाही उपलब्ध करून देण्यात आली आहे. त्यामुळे विद्यार्थ्यांना प्रत्यक्ष वर्गात उपस्थित राहण्याची गरज भासत नाही आणि ते आपल्या वेळेनुसार शिक्षण घेऊ शकतात.
मुंबई विद्यापीठाने या उपक्रमाची अंमलबजावणी कोकणातील सात जिल्ह्यांमध्ये केली असून, यामध्ये सिंधुदुर्ग, रत्नागिरी, रायगड, ठाणे आणि पालघर जिल्ह्यांचा समावेश आहे. यामुळे या भागातील विद्यार्थ्यांना उच्च शिक्षणाच्या अधिक संधी उपलब्ध होतील. विशेष म्हणजे, या उपक्रमासाठी विद्यापीठाने सिंधुदुर्गमधील दोन महाविद्यालयांशी सामंजस्य करार केला आहे. यामध्ये सावंतवाडी येथील श्री पंचम खेमराज महाविद्यालयाचाही समावेश आहे.
उपलब्ध अभ्यासक्रमांमध्ये बी.ए., बी.कॉम., बी.एस्सी., एम.ए., एम.कॉम., एम.एस्सी. यांसारखे पदवी व पदव्युत्तर अभ्यासक्रम समाविष्ट आहेत. यातील एम.ए. समाजशास्त्र हा अभ्यासक्रम पूर्णपणे ऑनलाइन स्वरूपात दिला जाणार आहे, ज्यामुळे विद्यार्थ्यांना घरबसल्या शिक्षण घेण्याची संधी मिळणार आहे.
मुंबई विद्यापीठाचा हा निर्णय शिक्षण क्षेत्रात एक सकारात्मक बदल घडवणारा ठरेल, अशी अपेक्षा आहे. अधिकाधिक विद्यार्थ्यांना शिक्षणाच्या मुख्य प्रवाहात आणण्यासाठी आणि त्यांना त्यांच्या वेळेनुसार दर्जात्मक शिक्षण घेता यावं यासाठीचा हा उपक्रम कौतुकास्पद ठरत आहे.
