(रंजक/अद्भूत)
आपणाला हे कदाचित पटणार नाही पण मंदिरामधील मूर्ती आपसात बोलतात हे सत्य आहे. हे अविश्वसनीय सत्य आपल्याच देशातील एका प्रसिद्ध मंदिराचे आहे. जिथे शतकानुशतके भक्तांच्या अखंड उपासनेने त्या मंदिरात चमत्कार घडवले आहेत. आपल्या भक्तांची अपार भक्ती पाहून देवी माता स्वतः या मंदिरात जिवंत रुपात अवतरली आहे असे म्हणतात. खरंच देव आहे का याला चोख उत्तर हे मंदिर आहे, येथे साक्षात देवाचे दर्शन होते.
असे मानले जात की या मंदिराचे दरवाजे रात्री बंद झाल्यावर येथील मूर्ती आपापसात बोलू लागतात. बोलक्या मूर्तींचे हे अद्भुत मंदिर आपल्या देशातील बिहार राज्यात डुमराव नावाच्या ठिकाणी आहे. हे प्रसिद्ध मंदिर राज राजेश्वरी माँ त्रिपुरा सुंदरी मंदिर म्हणून ओळखले जाते. भारतातील महत्त्वाच्या शक्तीपीठांपैकी एक असलेले हे मंदिर आपल्या याच रहस्यामुळे जगभरात प्रसिद्ध आहे. जवळपास 400 वर्षांपूर्वी भवानी मिश्र नावाच्या व्यक्तीने या मंदिराची निर्मिती केली असे म्हटले जाते. तेव्हापासून या मंदिरात देवाची पुजा केल्याने सर्व इच्छा पूर्ण होते अशी येथील लोकांची श्रद्धा आहे. मात्र या त्रिपुरा सुंदरी मंदिराची स्थापना कोणी केली याबाबत तसेच मंदिराच्या स्थापनेबाबत कोणतेही निश्चित पुरावे नाहीत. हे मंदिर अतिप्राचीन आहे. काही इतिहासकारांच्या मते हे मंदिर चारशे वर्षांहून अधिक जुने आहे, काहींच्या मते हे मंदिर हजारो वर्षे जुने असू शकते.
प्राचीन काळी राज राजेश्वरी माँ त्रिपुरा सुंदरी मंदिर हे तंत्र-मंत्र सिद्धीचे मुख्य केंद्र होते असे म्हटले जाते. येथे देश-विदेशातील देवी मातेचे भक्त आपली तांत्रिक शक्ती जागृत करण्यासाठी महिनोमहिने तर कधी वर्षभर मातेच्या भक्तीत तल्लीन असायचे. या मंदिरात विविध प्रकारच्या प्राण्यांचा बळी दिला जातो. संपूर्ण वातावरण चहूबाजूंनी तंत्र-मंत्राच्या आवाजाने गुंजत असायचे. त्यावेळेस प्रत्येक तांत्रिकाच्या मनात इच्छा असते की इथे येऊन साधना केली तर नक्कीच देवी मातेचा आशीर्वाद मिळेल.
म्हणूनच प्राचीन काळापासून हे देवीचे निवासस्थान हे तंत्र-मंत्राच्या पूजेचे मुख्य स्थान आहे. या मंदिरात अनेक देवी देवतांच्या अप्रतिम मुर्त्या बसवलेल्या आहेत. ज्या पाहून असे वाटते की त्या मूर्ती कधीही बोलू शकतात. या मंदिरात दहा महाविद्यांपैकी देवी महामाया, दक्षिणेश्वरी राज राजेश्वरी, त्रिपुरासुंदरी माता विराजमान आहेत. येथे प्राचीन काळापासून देवी माता आपल्या भक्तांवर कृपेचा वर्षाव करत आहे. या मंदिरात देवीला प्रसन्न करण्यासाठी भाविक सप्तशतीचे पठण करताना दिसतात. या देवीच्या या श्रद्धेच्या वासात जो कोणी भक्ताला खऱ्या मनाने हाक मारतो, त्याच्या मनोकामना नक्कीच पूर्ण होतात, असे या मंदिराचे पुजारी सांगतात.
या मंदिराचे वैशिष्ट्य असे आहे की, मंदिराचे दरवाजे बंद असताना येथील देवीच्या मूर्ती एकमेकांशी संवाद साधतात. असे म्हणतात की, एकदा या मंदिराचे पुजारी रात्री गाढ झोपेत असताना अचानक त्यांना कोणाचा तरी बोलण्याचा आवाज आला. तो चिडून उठला. त्याला प्रश्न पडला की रात्रभर कोण बोलतंय ? तो त्या आवाजाच्या मागे लागला. पण कोणीच दिसत नव्हते. जेव्हा तो त्याच्या मंदिरात परतला तेव्हा त्याच्या आश्चर्याची सीमा राहिली नाही. खरं तर तो आवाज मंदिराच्या आतून येत होता. मंदिराच्या बंद दरवाज्यांना कान लावले तेव्हा त्याचा अंदाज खरा ठरला. देवळातूनच संवादाचा आवाज येत होता.
पुजार्‍याने मंदिराचे दरवाजे उघडून पाहिल्यावर या मंदिरात कोणीही कुलूप लावलेले नाही, पण मंदिरात कोणीच नाही, तेव्हा त्यांची खात्री पटली की मंदिरात बसवलेल्या देवी देवतांच्या मूर्ती एकमेकांशी बोलत आहेत. पण ते एकमेकांशी काय बोलत होते ते त्यांना कळत नव्हते. सकाळी त्यांनी हा चमत्कार सर्व लोकांना सांगितला, त्यानंतर इतर लोकांनाही अनुभव घेतला की या मंदिरातील देवी रात्री आपापसात बोलत असतात.
बिहारमधील डुमराव येथे असलेल्या या अप्रतिम मंदिरातील मूर्तींबाबत देवीच्या उपासकांचे मत आहे की, या प्राचीन मंदिरात आजही उत्तम तंत्र-मंत्राच्या शक्ती आहेत, त्यामुळे येथे निरनिराळे चमत्कार होताना दिसतात. बोलक्या मूर्तींमागील सत्य जाणून घेण्यासाठी शास्त्रज्ञांनीही यामागची कारणे जाणून घेण्याचा प्रयत्न केला, मात्र कोणालाही यश आले नाही. शास्त्रज्ञांनाही आता या चमत्काराची, अनुभूतीची सत्यता मान्य करणे बंधनकारक झाले आहे. राज राजेश्वरी माँ त्रिपुरा सुंदरी मंदिरात नवरात्रीच्या काळात भाविकांची मोठी गर्दी असते.
