(नवी दिल्ली)
चीन आणि पाकिस्तानला योग्य मार्गावर आणण्यासाठी भारत आता अंतराळ नियोजनात व्यस्त आहे. भारताच्या अंतराळ मोहिमेशी संबंधित अशी ही बातमी आहे, जी ऐकून बीजिंग आणि इस्लामाबादमध्ये अस्वस्थता वाढेल. मोदी सरकारचे लक्ष्य 2029 बद्दल जाणून घेतल्यानंतर जिनपिंग आणि शाहबाज दोघेही चिंतेत असतील. भारताचे अंतराळ लक्ष्य 2029 काय आहे..आणि, पाकिस्तानला अंतराळातून धडा शिकवण्यात चीन कशी मोठी भूमिका बजावणार आहे.
गेल्या वर्षी इस्रोने भारताला चंद्रावर यश मिळवून दिले होते. चांद्रयान-3 ने चंद्राच्या पृष्ठभागावर उतरून इतिहास रचला होता. गेल्या वर्षीच इस्रोने आदित्य L-1 ला सूर्याच्या अगदी जवळून सोडले होते. इस्रो या वर्षाच्या अखेरीस मिशन गगनयान आणि 2028 पर्यंत भारताचे शुक्रयान प्रक्षेपित करण्याच्या मोठ्या तयारीत व्यस्त आहे. याशिवाय भारत 2035 पर्यंत आपले पहिले अंतराळ स्थानक स्थापन करण्याच्या तयारीतही व्यस्त आहे. दरम्यान, इस्रो एकाच वेळी आणखी एका गुप्त मोहिमेवर काम करत आहे जे चीन आणि पाकिस्तानमध्ये दहशत निर्माण करू शकते.
इस्रो काय करणार आहे
वास्तविक ISRO ने पुढील 5 वर्षात 52 गुप्तचर उपग्रह प्रक्षेपित करण्याची योजना आखली आहे. या उपग्रहांचा उद्देश अंतराळातून एलएसी आणि एलओसी अर्थात चीन आणि पाकिस्तानच्या सीमेवरील संशयास्पद हालचालींवर लक्ष ठेवणे हा असेल आणि यामुळे भारतीय लष्कराच्या पाळत ठेवण्याच्या क्षमतेत लक्षणीय वाढ होईल. मीडिया रिपोर्ट्सनुसार पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या अध्यक्षतेखालील सुरक्षा विषयक कॅबिनेट समितीने 7 ऑक्टोबर रोजी अंतराळ आधारित देखरेख कार्यक्रमाच्या तिसऱ्या टप्प्याला मंजुरी दिली होती, ज्या अंतर्गत येत्या 5 वर्षात इस्रो एक उपग्रह प्रक्षेपित करेल. अंतराळात दोन नव्हे तर 52 गुप्तचर उपग्रह सोडले जातील.
हे वैशिष्ट्य असेल
हे सर्व उपग्रह कृत्रिम बुद्धिमत्तेवर आधारित असतील. हे सिंथेटिक ऍपर्चर रडार, थर्मल कॅमेरा, इन्फ्रारेड कॅमेरा आणि दृश्यमान कॅमेराने सुसज्ज असतील. या उपग्रहांमधून पृथ्वीवर स्पष्ट सिग्नल आणि संदेश आणि चित्रे पाठवणे सोपे होणार आहे. इस्रो 2029 पर्यंत अंतराळात जे 52 गुप्तचर उपग्रह स्थापित करणार आहे त्याची किंमत सुमारे 27 हजार कोटी रुपये असू शकते. या 52 उपग्रहांपैकी 21 उपग्रह इस्रो तर 31 उपग्रह खाजगी कंपन्या बांधणार आहेत.
ही योजना आहे
इस्रो हे 52 गुप्तचर उपग्रह अवकाशात दोन वेगवेगळ्या ठिकाणी स्थापित करणार आहे. एक भाग म्हणजे लो अर्थ ऑर्बिट – म्हणजे पृथ्वीची खालची कक्षा, जी पृथ्वीच्या पृष्ठभागापासून 160 किलोमीटर ते दोन हजार किलोमीटर अंतरावर असते. आणि दुसरा भाग म्हणजे जिओस्टेशनरी ऑर्बिट.. ही पृथ्वीच्या पृष्ठभागापासून सुमारे 36 हजार किलोमीटर उंचीवर एक वर्तुळाकार कक्ष आहे.
आता अशा प्रकारे समजून घ्या,
जर 35 हजार 786 किलोमीटरच्या वरच्या कक्षेत स्थापित केलेल्या या गुप्तचर उपग्रहांपैकी कोणीही चीन आणि पाकिस्तानच्या परिसरात काही संशयास्पद हालचाली पाहत असेल तर तो प्रथम हा संदेश भारतात स्थापित केलेल्या इतर गुप्तचर उपग्रहांना पाठवेल. कमी पृथ्वी कक्षाचा भाग .आणि संशयास्पद क्षेत्राची योग्यरित्या तपासणी करण्यास सांगेल. यानंतर, पृथ्वीच्या कमी कक्षेत स्थापित केलेल्या उपग्रहामुळे संशयास्पद हालचालींची खात्री होईल. त्यानंतर तेथून सिग्नल, संदेश आणि चित्रांद्वारे भारतीय लष्कराला माहिती पाठवली जाईल.
काय फायदा होईल?
हे कितपत फायदेशीर ठरेल हे समजून घ्या की इस्रो आपल्या गुप्तचर उपग्रहांसह 1999 मध्ये कारगिलमध्ये पाकिस्तानची घुसखोरी आणि 2020 मध्ये पुन्हा चीनी सैन्यासोबतची गलवान चकमक रोखण्यासाठी खूप उपयुक्त ठरेल. याची माहिती मिळताच लष्कर तातडीने सक्रिय होऊन चीन आणि पाकिस्तानच्या कटकारस्थानांवर कारवाई करण्यास सक्षम होईल.
