(मुंबई)
एटीएमचा वापर न करता अनेक जण बँकेत जाऊन रक्कम काढतात. त्यांच्यासाठी ही महत्वाची बातमी आहे.अशा ग्राहकांच्या अडचणीत वाढ आता वाढ होणार आहे. त्यांना आता केवळ पासबुक दाखवून बँकेतून रक्कम काढता येणार नाही. बँकेत रोखीतून व्यवहार करण्यासाठी केंद्र सरकार कठोर नियम लागू करण्याच्या तयारीत आहे. आतापर्यंत बँकेतून पैसे काढण्यासाठी फक्त स्वाक्षरीची गरज होती, पण लवकरच तुम्हाला तुमचा चेहरा आणि डोळ्यांची रेटिना स्कॅन करावी लागेल म्हणजेच सरकार बँक व्यवहारासाठी चेहरा आयडी आणि आयरीस स्कॅनिंगची योजना करत आहे, तथापि फेस आयडी आवश्यक आहे सर्व प्रकारच्या व्यवहारांसाठी नाही, परंतु काही विशेष प्रकरणांमध्ये या पद्धतीचा वापर केला जाईल. यामुळे करचोरी कमी होईल, असा सरकारचा विश्वास आहे.
एका अहवालानुसार, काही मोठ्या खासगी आणि सरकारी बँकांनी फेस आयडी आणि आयरीस स्कॅनिंग सुरू केले आहे. मिळालेल्या माहितीनुसार, व्यवहारापूर्वी फेस आयडी पडताळणीचा आदेश अद्याप सार्वजनिक करण्यात आलेला नाही, परंतु बँकांनी त्यावर काम सुरू केले आहे. असे नमूद केले आहे की या प्रकारची पडताळणी अनिवार्य नाही आणि खातेधारकाकडे सरकारी ओळखपत्र, कायम खाते क्रमांक (पॅन कार्ड) नसल्यास त्याचा वापर केला जाईल, जरी अशा फेस आयडीच्या वापराबाबत गोपनीयतेची चिंता असली तरी प्रश्न निर्माण होतील, कारण भारतात फेस आयडी, सायबर सुरक्षा, गोपनीयता याबाबत कोणताही कायदा नाही. या वर्षी प्रायव्हसी कायद्याला हिरवा कंदील मिळेल अशी अपेक्षा आहे.
फेस आयडी आणि आयरिश आयडीचा वापर अशा प्रकरणांमध्ये केला जाईल ज्यात खातेधारकाने एका वर्षात २० लाखांपेक्षा जास्त पैसे काढले आणि ठेवले असतील, असे सांगितले जाते. फेस आयडी व्यतिरिक्त, खातेदाराला ओळखपत्र म्हणून आधार कार्ड देखील द्यावे लागेल. डिसेंबरमध्ये, भारताच्या वित्त मंत्रालयाने भारतीय विशिष्ट ओळख प्राधिकरण (UIDAI) च्या पत्रावर बँकांना आवश्यक कारवाई करण्यास सांगितले, ज्यात फेस आयडी आणि आयरीस स्कॅनिंगद्वारे सत्यापन केले जावे. विशेषत: जेथे एखाद्या व्यक्तीचे फिंगरप्रिंट पडताळणी अयशस्वी होते. सरकार किंवा बँकेकडून या अहवालावर अद्याप कोणतेही अधिकृत माहिती आलेले नाही.