(आरोग्य)
शरीरात असे अनेक रोग आहेत जे जळूच्या सहाय्याने नियंत्रित केले जाऊ शकतात. जळू थेरपी बऱ्याच काळापासून कार्यरत आहे. प्राचीन इजिप्त, अरेबिया आणि ग्रीक सारख्या देशांमध्ये प्रामुख्याने या थेरपीचा उपयोग त्वचेचे रोग, पुनरुत्पादक आणि दंत समस्या, मज्जासंस्थेची अस्वस्थता आणि जळजळ दूर करण्यासाठी केला जातो. जळू थेरपी ही एक अद्वितीय उपचार पद्धत आहे ज्यास हिरोथेरपी देखील म्हणतात. जळू हेमॅटोफॅगस जीव आहेत. अनेक जैविक दृष्ट्या सक्रिय संयुगे त्याच्या लाळ आणि इतर स्राव मध्ये आढळतात. ही संयुगे अनेक रोगांवर उपचार करण्यासाठी प्रभावी आहेत.
जळू थेरपी हृदयरोगाच्या उपचारांमध्ये वापरली जाते. जळूमुळे तयार झालेल्या लाळमध्ये उपस्थित रक्त नैसर्गिकरित्या सौम्य होते जे रक्ताच्या गुठळ्यामध्ये गोठण्यास परवानगी देत नाही. हे रक्तातील प्रवाह आणि हायपरलगियामध्ये तात्पुरते सुधारू शकते. त्याच वेळी, संयोजी ऊतकांमधील वेदनांविषयी संवेदनशीलता वाढते. शिराची सूज कमी करते. एका अभ्यासानुसार, जळू थेरपीमुळे पाय सूज आणि वेदना कमी होते. यासह, त्वचेचा रंग सुधारतो. जळू थेरपी लेग नसात रक्ताची गुठळी तयार करत नाही जी चालण्याची क्षमता सुधारते. यासाठी संक्रमित भागामध्ये चार ते सहा जळू थेरपीची प्रक्रिया आवश्यक आहे. जळू थेरपी मधुमेहही प्रतिबंधित करते.
जळू रक्त शोषून घेणाऱ्या कृमी आहेत. त्यांच्या 3 जबड्यात प्रत्येकी शंभर दात असतात. जळवांच्या लाळेत ६० वेगवेगळ्या प्रकारची प्रथिने असतात. रक्त न गोठता ते अधिक पातळ होऊन शोषण सहज व्हावे म्हणून हिरुडीन, अप्रायस, कोलेजनेस, व्ह्यॅसोडायलेटर्स, प्रोटीनेस यासारखी अनेक रसायनांचा यात समावेश असतो. शिरांमधील रक्त गोठले असेल तर तिथे लीच थेरपी केल्यास रक्तप्रवाह परत सुरळीत होऊ शकतो. टिश्यू अटॅचमेंट मध्ये सुद्धा जळूच्या चाव्याचा उपयोग होतो
गॅंग्रीन आणि हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी रोगांसारख्या मधुमेहाच्या विविध आजाराच्या उपचारात जळू थेरपीचा मोठ्या प्रमाणात वापर केला जातो. जळूच्या लाळात हेरोडिन नावाचा पेप्टाइड असतो जो गौण रक्तवाहिन्यांमधे रक्त प्रवाह सुधारतो आणि रक्त गठ्ठा स्थिर होऊ देत नाही.
ऐकण्याची क्षमता सुधारण्यासाठी जळू थेरपीचा वापर केला जातो. कानात सूज आणि टिनिटस देखील काढून टाकते. एका अभ्यासानुसार, जळू थेरपीमध्ये दोन जळू वापरले जातात. एक जळूच्या कानाच्या मागे आणि दुसरा कानापुढे. अभ्यासामध्ये, ही प्रक्रिया 3-4 दिवसांच्या अंतराने 2-3 वेळा केली,
ऑस्टिऑयोआर्थरायटिसच्या लक्षणांवरील उपचारांमध्ये जळूंची थेरपी अधिक प्रभावी आहे. जळूच्या लाळमध्ये उपस्थित हिरुडिन पेप्टाइड संधिवात असलेल्या रुग्णांमध्ये सूज आणि वेदना कमी करण्यास मदत करते. ही थेरपी एका आठवड्यात अपंगत्व सुधारू शकते. जळूमध्ये डिस्टेबिलस नावाचे प्रोटीन असते, जे बॅक्टेरियाच्या वाढीस प्रतिबंध करणारा पदार्थ गुणधर्मांसह समृद्ध आहे. हे पीरियडोंटायटीस आणि अल्व्होलर फोडासारखे दात संक्रमण दूर करण्यात मदत करते.
जळू उपचार पद्धत ही अतिशय सोपी आणि प्रभावशाली आहे. यात जिथे वेदना किंवा जखम आहे तिथे जळू ठेवल्या जातात. त्या तिथून शरीरातील दूषित रक्तशोषण करायला लागतात त्यामुळे हळूहळू आजार बरा होतो. जळू उपचार पद्धतीने उपचार करायला 45 मिनिटं लागतात.
आयुर्वेदात जळू उपचार पद्धत
भारतातही प्राचीनकाळापासून जळू उपचार पद्धत वापरून उपचार केले जात आहेत. शरीरातील दूषित रक्त काढण्यासाठी जळू लावण्याची परंपरा खूप जुनी आहे. आयुर्वेदातही दूषित रक्त काढण्यासाठी जळू लावण्याचा उल्लेख आहे. त्याला रक्तमोक्षण असे म्हटले जाते.
टक्कल जाते
जळू उपचार पद्धतीने दूषित रक्त काढून टाकले जाते त्याने रक्ताभिसरण सुधारते. टक्कल दूर करण्याचा हा उत्तम उपाय आहे. यात डोक्यावर जिथे केस कमी आहेत तिथे जळू लावली जाते. ती दूषित रक्त शोषून घेते. त्यामुळे रक्ताभिसरण सुधारून तिथे नव्याने केस येतात. ज्यांच्या डोक्यात कोंडा होतो त्यांच्यासाठीही ही उपचार पद्धती चांगली आहे.
जळू लावताना घ्यावयाची काळजी
जळू उपचार पद्धत स्वीकारण्यापूर्वी डॉक्टरांचा सल्ला आवश्यक आहे. अनेकांना या उपचाराने अॅलर्जी होऊ शकते. ज्यांची रोग प्रतिकारशक्ती कमी आहे त्यांनी या पद्धतीचे उपचार घेऊ नये. आपण जी औषधे घेत आहोत त्याची माहिती उपचारापूर्वी द्यायला हवी अन्यथा प्रतिकूल परिणाम होऊ शकतात.
