(नवी दिल्ली)
देशातील इलेक्ट्रॉनिक्सच्या खरेदीमध्ये मोठा बदल होणार असून इलेक्ट्रॉनिक वस्तूंच्या पॅकिंगवर क्यू आर कोडची प्रणाली आजपासून लागू झाली आहे. त्याची माहिती ग्राहक व्यवहार मंत्रालयाने अधिसूचनेच्या स्वरूपात जारी केली आहे.
अनेकवेळा इलेक्ट्रॉनिक वस्तू खरेदी करायला गेल्यावर पॅकेजिंगमध्ये काय आहे, ते कसे वापरायचे, ते उत्पादन कोठून आयात केले आहे किंवा इतर कोणत्याही माहितीसाठी, सूचना किंवा तक्रारीसाठी कोणाशी संपर्क साधावा, ही माहिती दिली जात नव्हती. ग्राहकांच्या हिताचे रक्षण करणा-या इलेक्ट्रॉनिक्सच्या छोट्या पॅकची माहिती मिळवणे सोपे होणार आहे. खरे तर, उत्पादन, उत्पादन, आयात, वापर, तक्रार क्रमांक इत्यादी तपशील देखील पॅकिंगवरील कोडमध्ये मिळतील.
याद्वारे, ग्राहक समान क्यूआर कोड स्कॅन करून त्याच्या खरेदी केलेल्या उत्पादनांशी संबंधित महत्त्वाची माहिती सहज मिळवू शकतील. दुसरीकडे, वस्तू एकापेक्षा जास्त असल्यास, बॉक्समध्ये उपस्थित असलेल्या प्रत्येक उत्पादनाचा तपशील, त्याची संख्या, उत्पादनाची निर्मिती तारीख, उत्पादन, आयात, वापर, पॅकमधील वस्तू, तक्रार क्रमांक इत्यादी देखील असणे आवश्यक आहे.
अशा काय आहेत सूचना
– पॅकेज केलेल्या वस्तूवर उत्पादक, आयातदार यांची माहिती स्वतंत्रपणे स्पष्टपणे दिलेली नसल्यास, क्यूआर कोड स्कॅन करून ती मिळवण्याची व्यवस्था असावी. याशिवाय, उत्पादनाचा पत्ता आणि पॅकेजिंगची माहिती पॅकेटवर नसल्यास, क्यूआर कोड स्कॅन करून ग्राहकांना ते मिळेल याची खात्री करावी लागेल.
– इलेक्ट्रॉनिक उत्पादनाच्या पॅकेटवर दिलेल्या क्यूआर कोडद्वारे, ग्राहकाला उत्पादन केव्हा बनवले गेले, ते कोठे बनवले गेले हे माहित असले पाहिजे, याशिवाय त्या उत्पादनाचे जेनेरिक नाव आणि कमोडिटीचे नाव देखील उपलब्ध असले पाहिजे.
– पॅकेटवर संबंधित माहिती दिली नसल्यास, दफ कोडद्वारे सर्व माहिती मिळविण्यासाठी सिस्टम तयार करावी लागेल.
– क्यूआर कोडद्वारे पॅकेटच्या उत्पादकाचे नाव, ई-मेल पत्ता ते दूरध्वनी क्रमांक देखील सापडला पाहिजे.
ग्राहक मंत्रालयाकडून अधिसूचना जारी
सरकारने पॅकेंिजगसह इलेक्ट्रॉनिक वस्तूंसाठी क्यूआर कोडमध्ये माहिती देणे बंधनकारक केले आहे. ग्राहक व्यवहार मंत्रालयाने याबाबत अधिसूचना जारी केली आहे. या नवीन नियमामुळे पारदर्शकता वाढेल, सबस्टँडर्ड/अविश्वासू आणि बनावट यांच्यावर कारवाई करणे देखील सोपे होईल.
तपशील पॅकेजवर उपलब्ध असणार
ग्राहकांना उत्पादनाशी संबंधित संपूर्ण माहिती मिळावी यासाठी ही सुविधा सुरू करण्यात आली आहे. अनेक वेळा त्या पॅकिंगवर माहिती पूर्ण नसते कारण प्रोडक्ट खूप लहान असतात अशा परिस्थितीत क्यूआर कोडमुळे माहिती मिळणे सोपे होईल.
