(नवी दिल्ली)
बेंगळुरू येथील अभियंता अतुल सुभाष यांच्या आत्महत्येप्रकरणी पत्नी निकिता सिंघानिया आणि त्यांच्या कुटुंबीयांवर गुन्हा दाखल करण्यात आला आहे. अतुल सुभाष यांनी आत्महत्येपूर्वी सुमारे 1 तास 20 मिनिटांचा व्हिडिओही पोस्ट केला आहे. 24 पानांची सुसाईड नोटही लिहिली आहे. यामध्ये त्यांनी पत्नी निकिता सिंघानिया आणि त्यांच्या कुटुंबीयांना त्यांच्या मृत्यूसाठी जबाबदार धरले आहे. या प्रकरणाची देशभर चर्चा सुरु आहे. यावेळी सोशल मीडियावर युजर्सकडून पुरुषांच्या हक्कांवर प्रश्न चिन्ह उपस्थित केला जात आहे. तर दुसरीकडे अतुलला न्याय देण्याची मागणी करत आहेत.
याचदरम्यान आता वर्ल्ड हेल्थ ऑर्गनायझेशन (WHO) नुसार जगभरात दरवर्षी 7 लाखांहून अधिक पुरुष आत्महत्या करत असल्याचा अहवाल प्रसिद्ध करण्यात आला. आत्महत्या हे जगभरातील मृत्यूचे तिसरे प्रमुख कारण आहे. एकट्या भारतात आत्महत्या करणाऱ्यांची संख्या वर्षानुवर्षे वाढत आहे. आत्महत्या करणाऱ्या पुरुषांची संख्या महिलांच्या तुलनेत खूपच जास्त आहे.
दोन दशकांच्या आकडेवारीवरून असे दिसून येते की भारतातील प्रत्येक 10 आत्महत्यांपैकी 6 किंवा 7 पुरुष आहेत. 2001 ते 2022 या कालावधीत दरवर्षी आत्महत्या करणाऱ्या महिलांची संख्या 40 ते 48 हजार दरम्यान होती. तर याच काळात आत्महत्या करणाऱ्या पुरुषांची संख्या ६६ हजारांवरून १ लाखाच्या पुढे गेली आहे. तर 2022 मध्ये 1.70 लाखांहून अधिक लोकांनी आत्महत्या केल्या. त्यापैकी 1.22 लाखांहून अधिक पुरुष होते. म्हणजे दररोज सरासरी ३३६ पुरुष आत्महत्या करतात. त्यानुसार दर साडेचार मिनिटाला एक माणूस आत्महत्या करत आहे.
केवळ भारतातच नव्हे, तर जगभरातील आकडेवारीवरून पुरुष अधिक आत्महत्या करतात. डब्ल्यूएचओच्या मते, जगातील प्रत्येक 1 लाख पुरुषांपैकी 12.6 आत्महत्या करतात. त्याच वेळी, हा दर एक लाख महिलांमध्ये 5.4 आहे. NCRB च्या 2022 च्या अहवालात असे दिसून आले आहे की 30 ते 45 वर्षे वयोगटातील लोकांमध्ये आत्महत्या करण्याची शक्यता जास्त आहे. यानंतर, 18 ते 30 वयोगटातील आणि नंतर 45 ते 60 वयोगटातील लोकांमध्ये आत्महत्येच्या अधिक घटना घडतात.
आत्महत्येचे कारण काय?
प्रत्येक व्यक्तीच्या आत्महत्येमागे वेगवेगळी कारणे असतात. नैराश्य आणि तणावामुळे आत्महत्या करण्याची प्रवृत्ती वाढत असल्याचे तज्ज्ञांचे मत आहे. कधीकधी वैद्यकीय कारण देखील असते. याशिवाय जेव्हा एखाद्या व्यक्तीला त्याच्या समस्येतून बाहेर पडण्याचा कोणताही मार्ग नसतो तेव्हा तो आत्महत्या देखील करतो. यानुसार, लोक बहुतेकदा कौटुंबिक समस्या आणि रोगांमुळे (एड्स, कर्करोग इ.) आत्महत्या करतात. गेल्या वर्षी 32% आत्महत्या कौटुंबिक समस्यांमुळे आणि 19% आजारपणामुळे झाल्या. 2022 मध्ये, 8,164 लोकांनी लग्नाशी संबंधित समस्यांमुळे आत्महत्या केल्या. त्यापैकी 52 टक्के पुरुष होते.
पुरुष आत्महत्या का करतात?
2011 मध्ये एक संशोधन करण्यात आले. यामध्ये महिलांपेक्षा पुरुष आत्महत्या का करतात हे जाणून घेण्याचा प्रयत्न करण्यात आला. या संशोधनात असे समोर आले आहे की, समाजात पुरुषांना अनेकदा शक्तिशाली आणि बलवान मानले जाते आणि त्यामुळे ते त्यांचे नैराश्य किंवा कामुक भावना इतरांसोबत शेअर करू शकत नाहीत आणि शेवटी ते कंटाळून आत्महत्येसारखे पाऊल उचलतात.
